Mide Yanması

( Gastro Ozefajial Reflux Sendromu )

GORS

GÖRS (Gastro Özofajial Reflü Sendromu,bundan sonra bu şekilde  yazacağız)(mide  ekşime ve   yanması)mide asidinin   yemek borusuna  doğru fışkırması sonucunda meydana gelen  çeşitli durumları ifade etmek için kullanılır.Genellikle mide üzerinde  veya göğsün ortasındaki kemiğin altında yanma şeklinde hissedilir.Çeneye ve boğaza  yayılabilir.Bazıları boğazında acı ,ekşi  asit tadı alırlar.Hastaların bu yanma belirtileri 2 saat kadar sürebilir.Yemek  yemeyle sıklıkla artar.

Türkiye'de istatisliki bir rakam veilememekle   birikte çok kişiyi etkiledildiği  zannedilmektedir.

GÖRS'ün meydana geliş mekanizması 

 

Mide  salgıladığı çok miktarda aside karşı,asidin zararlı  etkilerinden kendini koruyacak  birçok  koruma mekanizması mevcuttur.Midenin hareketlerı ile  mide içindeki  basıncın artması ile mide içeriğinin (asit pepsin  içerir)yemek  borusuna fışkırmasını engelleyen,yemek   borusunun  mideye giriş   seviyesinde  KÖS dediğimiz (Kardia özofajial Sfinkter=Yemek borusu alt ucunda  büzük)mevcuttur(Bunu sanal olarak  Çek-valf gibi çalışan  bir   kapak gibi düşünebiliriz).Mide ekşime ve yanmasını   meydana getiren ,bu sifinkterin  yeterli çalışmaması sonucunda midenin  asitli materyalinin yemek borusuna geri kaçması sonucunda oluşur.Yemek borusunun içini   örten  iç tabakasının  aside karşı  kendisini koruyaca  derin ve kanayan    ülserlere kadar değişik hasarlara  neden  olur.Yemek borusu kendi doğal ak   yapısı yoktur.Sonuç olarak fışkıran asidin sayısı ve  yemek borusu   ile temasta kalma süresi gibi bazı  faktörlerin etkisi ile yemek borusu iç yüzeyinin yanması sonucunda hafif  kızarıklıkthareketleri ile kendine gelen  asitli içeriği mide içerisinde   doğru  göndermeye çalışır.Yemek  borusunun bu mideye gönderme hareketlerini bozan  bazı hastalıklarda  bu hasarlar  daha fazla meydna gelir.Normal şartlarda   geceleri yatarken  ve yemeklerden sonra   daha fazla  olmak üzere   günde yaklaşık 10-15  defa gözlenen  normal bir olaydır.GÖRS'ü   meydana getiren nedenlerin   başında ( %65-70 ) alt  yemek borusu büzüğünün   yetersiz çalışması  olduğu saptanmıştır.

Normal Mide Anatomisi

Yiyeceklerin geri kaçması

Midenin oniki parmak barsağına  doğru boşalmasını azaltan  nedenler  mide içeriğinin  yemek  borusuna   doğru fışkırmasını arttırmaktadır.(mide çıkış  bölgesindeki   darlıklar)

Yaşlılarda ve  özellikle  hamilelerde GÖRS'e bağlı   mide ekşime ve yanmasına  sık rastlanılmaktadır.

Mide fıtıklarında(diyaframın altında mideyi yerinde tutan bağların zayıflaması sonucu mide üst  kısmının  göğüs   boşluğuna  doğru fıtıklaşması ) GÖRS'e bağlı  ekşime, yanma   çok görülmektedir.

                                                           

Midenin boşalmasını etkileyen nedenler,yiyeceklerin geri kaçmasına neden olur.

GÖRS'de görülen belirtiler

Göğüs  ortasındaki  kemiğin altında yanma  hissi(bu belirti  yemek yemekle ,öne doğru eğilmekle artar.Yukarı doğru  yayılabilir.Antiasit gibi ilaçlarla geçici olarak  şiddeti azalabilir)

Yiyeceklerin  veya  asitli materyalin ağıza gelmesi

Yutma  güçlüğü (asidin yemek  borusunu  yakması   sonucunda oluşan şişlik nedeniyle oluşur)Ülserasyon oluşmuşsa  ağrılı yutma  güçlüğü  meydana gelir.

Bol tükrük salgısı

Göğüs ağrısı.(Kalp nedeniyle oluşan  göğüs ağrılarından ayrılması gerekir.)

Üst sindirim sistemi kanamaları ( Bol olursa ağızdan  taze   kırmızı kan  gelebilir.)

Akciğerle ilgili belirtiler (özellikle geceleyin fışkırmasının sonucunda müzmin öksürük,ses kısıklığı,ses kalınlaşması,astım ,tekrarlayan, nedeni bulunmayan  zatürre atakları(boğaza  doğru  fışkıran asidik materyalin  akciğere kaçmasıyla  meydana gelir.) Özellikle  gece meydana gelen astım  nöbetlerinde reflü araştırmalıdır.

 

 

Teşhis Yöntemleri

Hastanın  yakınmalarının   tipik olması  reflü'yü  düşündürmekle  birlikte,özellikle reflü   sonucunda  meydana gelmesi  muhtemel  hasarın   derecesini saptamak  üzere  şu tetkikler yapılabilir:

1-Özofagus Pasaj Grafisi

Baryum lokması yutturularak.Yutma işlemi sırasında seri filmlerin alınmasıdır.

Yutma güçlüğü olan tüm hastalarda pratik olduğundan hemen uygulanması gereken ilk tetkiktir.

 

2-Endoskopik İşlemler

Endoskop (gastroskop) ile yemek borusunun incelenmesidir.Yakınmanın nedenini araştırmak için ilk yapılan test olduğu gibi,özofagus pasaj grafisinde görülen lezyonun ayırdedilmesini de sağlar.

 

3-Manometrik İşlemler

Yemek  borusunun   hareketlerini ,fonksionlarını   ölçen  kalp elektrosuna   benzeyen ,nispeten büyük merkezlerde yapılan   bir tetkiktir.

4-pHmetrik işlemler

Burundan içeri  sokulan   yemek  borusu alt uçtan 5cm yukarıda sabitleştiren  24 saat boyunca   asit fışkırmalarını  ve asidin  kalma süresini gösteren gerçek reflü  testidir.Malesef ancak ileri   merkezlerde mevcuttur.

Tedavi

Yatağın başının kaldırılması

Yatmadan önce  yiyecek ve  içeceklerden uzak  durmak(süt dahil)

Sigara ve alkolü bırakmak

Zayıflamak

Bazı yiyeceklerden  kaçınmak(Tüm yağlı-salçalı yiyecekler,domates ,kahve,çay,turunç giller,asitli yiyecek,alkolden uzak  kalmak gerekir.)

Karnı sıkacak kemer ,korse,kuşak ve dar giysilerden  kaçınmak

Öne doğru eğilmekten kaçınmak.

KÖS basıncını  arttıran  reflü  olan  materyelin asiditesini azaltan ,mide boşalmasını hızlandıran  asidik materyelin yemek   borusuna  fışkırmasını  azaltan  ilaçlar kullanılır

Kullanılan İlaçlar

Lansoprozol,omeprozol

H2 reseptörblokerleri (Ranitidin,Famotidin,Nizatidin)

Antiasitler(Talcid,Asidopan,Rennie,vs)

Sucralfate

Domperidon(Motilium)

Metoclopamid(Metpamid)

Gaviscon,Renie Duo gibi..

Cerrahi Tedavi

GÖRS'ün  nedeni mide fıtığı ise yukarıdaki ilaç ve diyet  tedbirine rağmen rahatlama meydana gelmişse mide fıtığı ameliyatları uygulanabilir.

Konuyla ilgili TÜRKÇE LİNKLER 

  http://move.to/drkoray    (Dr.Koray Tuncer'in GÖRS sayfaları)   
  http://www.gerd-turkey.org    ( Türkiyedeki GÖRS için kurulmuş bir site)